Spacer śladami Czerwonego Barona

Świdnica to jedno z najpiękniejszych i najstarszych miast Dolnego Śląska, oddalone o 55 km od jego stolicy – Wrocławia. To właśnie do tego miasta z Wrocławia przeprowadził się z rodzicami i rodzeństwem w 1901 roku Manfred von Richthofen, słynny as myślistwa z czasów I wojny światowej zwany później jako „Czerwony Baron”.

Świdnica była stolicą księstwa świdnicko-jaworskiego, które rządzący nim książęta z dynastii Piastów Świdnickich uczynili jednym z najpotężniejszych na Śląsku. W średniowieczu była drugim, po Wrocławiu, ośrodkiem życia gospodarczego i kulturalnego regionu, i drugim największym miastem śląskim. W jej niezwykle bogatej, wielokulturowej historii, przeplatają się dzieje Polaków, Czechów, Niemców, Francuzów, Węgrów, Austriaków, Greków, Żydów i Rosjan.

Jako jedno z najstarszych dolnośląskich miast Świdnica może pochwalić się cennymi zabytkami – wśród których najważniejszym jest ewangelicki Kościół Pokoju wpisany na światową listę dziedzictwa UNESCO. Duże znaczenie i walory kulturowo - turystyczne mają także: katedra świdnicka z najwyższą na Śląsku wieżą, rynek z wspaniałymi, niezwykle bogato zdobionymi elewacjami mieszczańskich kamienic, blokiem śródrynkowym, wieżą ratuszową, rzeźbami i barokowymi fontannami, odrestaurowany dworzec, pozostałości Twierdzy Świdnickiej, dawnych średniowiecznych fortyfikacji obronnych czy zabytków techniki.

Świdnica jest też jednym z niewielu miejsc na świecie, w którym istnieje najwięcej materialnych śladów dotyczących „Czerwonego Barona”, słynnego na całym świecie asa lotnictwa myśliwskiego z czasów I wojny światowej. To właśnie tutaj mieści się jego rodzinny dom, kamień upamiętniający jego śmierć, miejsce, w którym pochowany jest jego ojciec i brat Lothar, byłe gimnazjum, do którego uczęszczał, a od niedawna także trasa turystyczna poświęcona  tej  postaci,  której  jednym  z  punktów  jest  wybudowana  w  ramach  projektu „Odlotowe miasta – Świdnica i Trutnov” replika samolotu Fokker Dr 1. Poniżej przedstawiamy miejsca oraz obiekty, które można zobaczyć spacerując trasą "Śladami Czerwonego Barona". Znajdą tutaj Państwo także inne obiekty znajdujące się w bliskości trasy, które warto zobaczyć.

1.    Dworzec kolejowy, na którym Czerwony Baron bywał kilkunastokrotnie. Tu go witano gdy przyjeżdżał z frontu.

2.    Dawny cmentarz garnizonowy w Parku Młodzieżowym (2 pomniki upamiętniające ofiary I wojny światowej oraz osoby spoczywające na tym nieistniejącym już cmentarzu, który zrównano z ziemią - m.in. ojca Manfeda von Richtofena i jego brata Lothara.

3.    Pozostałości po garnizonie Świdnica i tzw. Infanterie Kaserne. „Czerwony Baron” oraz jego ojciec i bracia związani z wojskiem doskonale je znali i często na ich terenie bywali.

4.    Okolice placu Grunwaldzkiego z przyległymi ulicami Wałbrzyską, Żeromskiego i al. Niepodległości.

5.    Dawny Brauerei Braucommune obecnie Klub Bolko.

6.    Gmach Sądu i więzienia pruskiego - zabytkowy kompleks penitencjarny wzorowany był na pruskim więzieniu „Moabit”.

7.    Wieża ciśnień, która powstała w latach 1876-77 i była modernizowana, gdy Richthofenowie zamieszkali w Świdnicy.

8.    Dawny Reichsbank i Ogród Różany - uroczy zakątek i ciekawy budynek banku. Richthofena najprawdopodobniej w nich bywał.

9.    Park Centralny - reprezentacyjny park utworzony na reliktach Twierdzy Świdnickiej, miejsce niedzielnych rodzinnych spacerów i spotkań, w których Czerwony Baron uczestniczył jako dziecko.

10.    Kamienica pod Bykami - miejsce, w którym za życia Manfreda działała jedna z nielicznych aptek w mieście. Pilot zaopatrywał się w niej podczas urlopów zdrowotnych, jakie spędzał w Świdnicy.

11.    Katedra Świdnicka - obiekt dość dobrze rozpoznawalny przez Richthofena i kojarzony jako symbol Świdnicy ze względu na majestatyczną bryłę górującą nad miastem i najwyższą na Śląsku wieżę.

12.    Rynek z wieżą ratuszową. Zabytkowy Rynek, na którym bywał Czerwony Baron. W wieży ratuszowej wystawę dotycząca słynnego pilota.

13.    Budynek byłego gimnazjum ewangelickiego, do którego uczęszczał Manfred von Richthofen.

14.    Kościół Pokoju (obecnie obiekt na liście światowego dziedzictwa UNESCO). Manfred von Richthofen jako ewangelik uczestniczył w odbywających się tu nabożeństwach, a ulicą Kościelną dochodził do Kościoła Pokoju.

15.    Dawne pruskie koszary tzw. białe (Artilerie Kaserne i Barbara Kaserne), w których Richthofen bywał oraz pozostałości twierdzy świdnickiej na których urządzono w drugiej połowie XIX wieku miejskie parki.

16.    Park Sikorskiego - pozostałości mauzoleum upamiętniającego Czerwonego Barona z 1928 r. oraz miejsce, w pobliżu którego lądował oraz pozostałości twierdzy świdnickiej.

17.    Replika samolotu Fokker DR 1, na którym latał Czerwony Baron.

18.    Dąb zasadzony przez Czerwonego Barona, obecnie na terenie prywatnej posesji przy ul. Sikorskiego

19.    Rodzinna willa Richthofenów przy ul. Sikorskiego 19. W jej ogrodzie można zobaczyć kamień upamiętniający śmierć Czerwonego Barona z 1918 roku oraz współczesna tablica informująca iż w tym domu mieszkał słynny pilot.

20. Tereny zielone nad obecnym Zalewem Witoszówka, nad którymi w drodze do domu przelatywał Czerwony Baron.

21. Dawny zakład H. Aron Elektrizitätszähler-Fabrik, GmbH będący filią berlińskiego koncernu elektrycznego obok którego mógł przechodzić Manfred von Richthofen w drodze do dawnych koszar.

22. Skwer Lecha Kaczyńskiego na którym w czasach kiedy żył Manfred von Richthofen znajdował się pomnik marszałka von Moltkego, a obecny kościół Zielonoświątkowy pełnił funkję kościoła garnizonowego.

Trasę „Świdnica śladami Czerwonego  Barona” wykonano  w  ramach projektu „Odlotowe miasta -  Świdnica  i Trutnov" dofinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Programu Współpracy Transgranicznej 2014 - 2020 Interreg V - A Republika Czeska -Polska oraz budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu Glacensis, nr projektu CZ.11.2.45/0.0/0.0/16_008/0001435.